ΤΟ ΚΑΣΤΡΟ ΤΗΣ ΚΑΡΥΤΑΙΝΑΣ

  ΙΣΤΟΡΙΑ & ΛΑΟΓΡΑΦΙΑ  

πειρες είναι οι ομορφιές της Ηλειακής και Αρκαδικής γης. Τοπία απαράμιλλου κάλλους, αρχαία μνημεία, τείχη και κάστρα στις κορφές προκαλούν τον θαυμασμό των περιηγητών. Όμως, εκείνο που είναι ιδιαίτερα επιβλητικό και φοβερό στην όψη είναι το άπαρτο κάστρο της Καρύταινας. Διατρέχοντας την Εθνική Οδό Ανδρίτσαινας-Μεγαλόπολης, βλέπεις με δέος, μετά το Κάτω Κοτύλιο, τη φιγούρα του κάστρου των θρύλων. Είναι στην κορυφή βράχου, ύψους 600 μέτρων που χάσκει απότομα πάνω από τον φιδίσιο Αλφειό.

Κάτω από το κάστρο είναι διάσπαρτα τα πέτρινα σπίτια της ιστορικής Καρύταινας και τά πολλά βυζαντινά ξωκλήσια. Εδώ την Άνοιξη είναι πραγματικός επίγειος παράδεισος. Τα σπίτια κάτασπρα λαμποκοπούν ανάμεσα στο πράσινο των δέντρων, το κίτρινο των σπάρτων, το πολύχρωμο χαλί των αγριολούλουδων. Οι ευωδιές της φύσης αναζωογονούν τον επισκέπτη, ενώ το κελάρισμα του Αλφειού στο βάθος της χαράδρας, τα κουδουνίσματα των προβάτων στις απότομες πλαγιές, η φλογέρα του βοσκού γαληνεύουν τον νου.

Το κάστρο έχτισε ο αρχηγός των Φράγκων Ούγος ντε Μπρυγιέρ όταν επέδραμε στην Πελοπόννησο το 1207. Διαπίστωσε πως αυτή ήταν η καλύτερη οχυρή θέση για την απόκρουση των επιθέσεων των Αρκάδων και των Σλάβων. Είχε τέλεια ορατότητα σε όλα τα σημεία του ορίζοντα. Από το βουνό της Δημητσάνας, την Κλίνιτσα, και το Μαίναλο, ως το λεκανοπέδιο της Μεγαλόπολης, την κοιλάδα του Αλφειού, την ιερή κορφή των Αρκάδων, τον Χελμό και τον Ταϋγετο. Κανένας επιδρομέας δεν τολμούσε να ξεμυτίσει χωρίς να γίνει αντιληπτός.

Όλες οι αμυντικές τεχνικές της ταραχώδους εκείνης εποχής είχαν εφαρμοστεί εδώ με περισσή ακρίβεια. Ακόμη και σήμερα διακρίνεις πάνω από τη μοναδική θολωτή πύλη το άνοιγμα απ’ όπου γλιστρούσε το σιδερένιο καταρρακτό κιγκλίδωμα και εμπόδιζε την είσοδο των εισβολέων. Τους οχετούς που διοχέτευαν το ζεματιστό λάδι για να καούν οι επιδρομείς. Τις περίτεχνες επάλξεις που προστάτευαν από τα βέλη. Στον περίβολό του σώζονται ακόμα οι θολωτές στέρνες, αποθήκες νερού για τους πολιορκημένους. Υπάρχουν και τα ερείπια του πάλαι ποτέ μεγαλοπρεπούς παλατιού του ηγεμόνα για να θυμίζουν στους αιώνες πως όλες οι δόξες είναι εφήμερες.

Πιο κάτω από το κάστρο υψώνονται δύο τετράγωνοι πύργοι σε κοντινή απόσταση μεταξύ τους. Είναι γεμάτοι πολεμίστρες που χρησίμευαν σαν πρώτη αμυντική γραμμή.

Το κάστρο οι Φράγκοι το κράτησαν περίπου 100 χρόνια. Από τους τελευταίους ηγεμόνες του ήταν ο πολεμιστής Γοδεφρείδος Α΄ ντε Μπρυγιέρ, διάδοχος του Ούγου. Κατόπιν το κυρίευσαν οι Βυζαντινοί μετά από σφοδρή επίθεση. Τον καιρό της Επανάστασης του 1821 περνούσε διαδοχικά στα χέρια Ελλήνων και Τούρκων. Το είχε σαν ορμητήριο και ο Γέρος του Μοριά, Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, που αποδεκάτισε τους Τούρκους στην πρώτη μάχη της Ελληνικής Επανάστασης, στα γειτονικά στενά του Αη-Θανάση Δραγουμάνου.

Σε ένα μικρό πλάτωμα κάτω από την πύλη του κάστρου, ανάμεσα σε δύο μπαρουτοκάνονα, φαντάζει επιβλητική η μορφή του ηρωικού αρχιστράτηγου του αγώνα, αιώνιο σύμβολο του πάθους της φυλής μας για ελευθερία. Όπως διηγούνται οι παλιοί, πριν από χρόνια, μια μοναχική γριούλα περιτριγύριζε στο κάστρο, άναβε τα καντήλια στη βυζαντινή εκκλησούλα και ύψωνε πάντα μια γαλανόλευκη στην πιο ψηλή έπαλξη. Στους τουρίστες που τη λυπόνταν και της έδιναν χρήματα, έλεγε πάντα την ίδια ιστορία:

«Εδώ, ξένοι, πριν από 800 χρόνια, κυβερνούσε ο πιο γενναίος ιππότης, ξακουστός σε όλη την οικουμένη. Μα πιότερο θαύμαζαν την κόρη του, την πιο όμορφη πριγκιποπούλα της Πελοποννήσου. Είχε τα κάλλη νεράιδας και αντρειοσύνη σκληρού πολεμιστή. Μια μέρα όμως βάρβαροι κουρσάροι που ήρθαν από το πέλαγος επιτέθηκαν λυσσαλέα και με μπαμπεσιά πήραν το κάστρο. Έσφαξαν την οικογένεια της αρχόντισσας και αλυσόδετη την έσυραν μπροστά στον αρχηγό τους. Τότε ο αδίστακτος πειρατής θαμπώθηκε από την ομορφιά της και γονατιστός την παρακαλούσε να τον πάρει για άντρα της. Καθώς το σινάφι τους μεθοκοπούσε, η βασιλοπούλα έλυσε τις αλυσίδες και τρέχοντας βγήκε από το κάστρο. Πίσωθέ της έτρεχαν οι βάρβαροι, μα εκείνη πρόλαβε και πήδησε από το βράχο και χάθηκε στα αφρισμένα νερά του Αλφειού. Τις φεγγαρόλουστες βραδιές μην πλησιάζετε στο φρούριο. Θα δείτε να λάμπουν ακόμα οι πάλες των παλικαριών. Στο βουητό του ανέμου αντηχούν οι προσταγές του Θοδωράκη. Καταλάβετε καλά πως για να κυματίζει εκείνο το πανί έχει κυλήσει πολύ αίμα. Κάθε δεντράκι και ψυχή. Κάθε πέτρα και κόκαλο ιερό».

Η Καρύταινα διαθέτει τα πάντα για μια άνετη διαμονή. Για τους λάτρεις των σπορ υπάρχουν λέσχες που διοργανώνουν ράφτινγκ στον Λούσιο. Σε κοντινή απόσταση βρίσκεται η Στεμνίτσα, γνωστή για τα εργαστήρια αργυροχρυσοχοΐας, η ιστορική Δημητσάνα και το γραφικό Ελληνικό. Στη χαράδρα του Λούσιου το Μοναστήρι του Αη-Γιάννη του Προδρόμου και η Μονή Φιλοσόφου.

Κάθε Έλληνας πρέπει να επισκεφτεί το κάστρο της Καρύταινας ως ευλαβικό προσκύνημα σ’ εκείνους που έπεσαν για «του Χριστού την πίστη την Αγία και της Πατρίδας την Ελευθερία».

Π.Ν.Κ.
(από την εφημ. «Νέος ορίζων»)

_____________
http://www.odosarkadias.gr/category/istoria_laografia/