*Καρύταινα το Τολέδο του Μοριά * σελίδες της εφημερίδας "Αρκαδικό Βήμα"-επιμέλεια σελίδας: Πέτρος Σ. Αϊβαλής (εγγονός του μπαρμπα-Πέτρου του Τσαρμπού) * για επικοινωνία:email:arkadikovima@gmail.com.*
Το τοπωνύμιο Καρύταινα αναφέρεται στο Χρονικό του Μορέως. Δεν δέχεται προέλευση απο τα ελλ. Γόρτυνα + Καρύδιον, αλλά απο σλαβ. *Korytьna από koryto "αυλάκι", skr. sloven. Koritno, Koritna, βουλγ. Koritna. Επίσης αναφέρονται τα ονόματα: Caritina, Charitina 1465 Jacomo Barberigo (Sathas DI VI 20, oft), και το 1466: Caritene G. s. (s. Sathas DI VII 5). Επίσης: Vrusti, loco vicino alla Charitina (Sathas DI VI _________________________________________________________________________________________________________________________
Στα βουνά της Γορτυνίας, στο νοητό τρίγωνο που σχηματίζουν ηΒυτίνα, η Στεμνίτσα και η Καρύταινα, βρίσκεται "η Αρκαδιανή",μία μικρή βιοτεχνία που, εδώ και 10 χρόνια, παράγει τα καλούδια που επί δεκαετίες οι νοικοκυρές της Αρκαδίας συνήθιζαν να ετοιμάζουν στα σπίτια τους: χυλοπίτες, γλυκά του κουταλιού, σκαλτσούνια, γλυκό και ξινό τραχανά. Ομοίως σήμερα οι νεότερες, άξιες γυναίκες της περιοχής, κρατούν ζωντανή την παράδοση, αφού από τα χέρια τους παράγονται όλα τα ντόπια προϊόντα. Η ψυχή της βιοτεχνίας βρίσκεται στην είσοδο του ορεινού, αλλά ουδόλως βουνίσιου ως προς την ονομασία του, χωριού Ψάρι, όπου, σε εγκαταστάσεις περίπου δέκα στρεμμάτων, αναβιώνουν η τοπική γαστρονομία και οι «γεύσεις των γιαγιάδων».
Η "Αρκαδιανή" δεν εξαντλείται όμως στην παραγωγική τούτη βιοτεχνία - αυτή είναι μόνο ένα μέρος ενός μεγαλόπνοου σχεδίου που τέθηκε σε εφαρμογή το 2004, όταν μία ομάδα ντόπιων, υπό τον συντονισμό του εμπνευστή Μάκη Παπούλια, δημιούργησαν έναν πολυχώρο με σκοπό να αναδείξουν την αρκαδική παράδοση. Την ξεχωριστή μονάδα συνθέτουν ένα εστιατόριο αφιερωμένο στις πατροπαράδοτες γεύσεις του τόπου και την εποχική μαγειρική, καθώς και ένα μουσείο με πλουσιότατες συλλογές βιβλίων, σκευών και μικροεργαλείων από τις παλιοκαιρίσιες κουζίνες της ευρύτερης περιοχής. Άλλωστε στόχος της επιχειρηματικής αυτής πρωτοβουλίας ήταν, και συνεχίζει να είναι, η διάσωση εν γένει του αρκαδικού τρόπου ζωής και όσων τον χαρακτηρίζουν: μέτρο και απλότητα.
Μαγειρέματα σπιτικά, βασισμένα στα ντόπια υλικά και σύμφωνα με τις παραδοσιακές συνταγές - χωρίς ωστόσο η παράδοση να γίνεται «στενός κορσές», όπως χιουμοριστικά αναφέρει το μανιφέστο της βιοτεχνίας: βότανα συνήθη μεν, όπως ρίγανη, θυμάρι και δεντρολίβανο, που κουβαλούν όμως βουνίσιες, όλο φρεσκάδα μυρωδιές αλλά και τολμηρότεροι συνδυασμοί όπως οι πράσινες ελιές διατηρημένες σε ρίγανη και πάπρικα.
Ξεχωριστή μνεία αξίζει στα ζυμαρικά, το, τρόπον τινά, ντόπιο comfort food: ο ταπεινός αλλά τόσο ευωδιαστός τραχανάς, γλυκός και ξινός, καθώς και οι άρρηκτα συνδεδεμένες με την περιοχή χυλοπίτες - δύο είδη που δεν έφυγαν ποτέ από την αρκαδική μαρμίτα.
Εξίσου εμβληματικά για τη βιοτεχνία οι μαρμελάδες και τα γλυκά του κουταλιού: φιρίκι, νεράτζι, περγαμόντο, κυδώνι- μήλο, φτιαγμένα με πρώτες ύλες από τοπικούς παραγωγούς, που ακούγονται απλά στη σύλληψη αλλά αποδεικνύονται μεγαλειώδη στη γεύση, με δεμένο σιρόπι και λιμπιστερή όψη.
Οι εκλεκτές νοστιμιές της Αρκαδιανής δεν τελειώνουν εδώ: σκαλτσούνια, καρυδοκουραμπιέδες, μουστοκούλουρα, μέλι και λικέρ. Κύριο μέλημα της βιοτεχνίας η διατήρηση των αυθεντικών γεύσεων αλλά και της υψηλής ποιότητας, που επιτυγχάνεται μέσα από ένα αυστηρό σύστημα διασφάλισης τροφίμων. Σημειώνονται παράλληλα τα πρώτα εξαγωγικά της βήματα - η υψηλή ζήτηση των προϊόντων δικαιώνει στο έπακρο τους εμπνευστές της και, ασφαλώς, την αγάπη τους για τον γενέθλιο τόπο. Από τα πλέον ενδιαφέροντα σημεία της μονάδας ο λαχανόκηπος, όπου καλλιεργείται το μεγαλύτερο μέρος των προμηθειών του εστιατορίου ενώ φιλοξενείται αντιπροσωπευτικό δείγμα από φυτά και άνθη της Πελοποννήσου.
Παράλληλα το Ψάρι, εξαιτίας της μονάδας αυτής, μετατρέπεται σε χωριό - πρότυπο με σοφές επιχειρηματικές πρωτοβουλίες, αυξανόμενες θέσεις εργασίας και τοπική οικονομία που συνεχώς ενισχύεται. Αλλά και σε σημείο με ιδιαίτερο πολιτισμικό ενδιαφέρον, με τις εντός της μονάδας εκθέσεις ζωγραφικής, θεατρικές παραστάσεις καθώς και τα γαστρονομικά φεστιβάλ παραδοσιακού φαγητού να αποτελούν συνήθεις εκδηλώσεις. Αν το καλοσκεφτούμε, η πρωτοποριακή αυτή επιχείρηση αποτελεί μία ηχηρή αναπτυξιακή πρόταση τόσο για την Αρκαδία όσο και για τις, ουκ ολίγες, ανά την χώρα περιοχές μας με αξιοσημείωτη γαστρονομική παράδοση.
Περισσότερα γύρω από τα προϊόντα και την εμπνευσμένη δράση του κέντρου γεύσεων και σπιτικής μαγειρικής "Αρκαδιανή" θα βρείτε στην ενημερωμένη ιστοσελίδα του.
HD VIDEO By DeepGreece. ενα Βιντεο απο την αναβίωση των λυκαιων αγώνων του 2013. Η παρέλαση των Αθλητών, η αφη της Λυκαιας φλογας, Η είσοδος των Ιερειών και η έξοδός τους απο το Στάδιο του Ναού του Διός στο Λύκαιον Όρος. The games of Lykaia at Arcadia, are older by at least 300 years to the Olympics. Many believe to be the first sports games in the world. There were contests for literature, poetry, rhetoric, music, As per many other arts.
Το τραγούδι "Η κόρη της Καρύταινας", περιλαμβάνεται στο έργο του Νίκου Ξυδάκη "Κάϊρο, Ναύπλιο, Χαρτούμ" 1989, σε στίχους του Θοδωρή Γκόνη. Η Καρύταινα είναι χωριό της Γορτυνίας του νομού Αρκαδίας. Είναι χτισμένη σε κορυφή λόφου γύρω από το μεσαιωνικό κάστρο. Βρίσκεται στο χώρο της αρχαίας Βρένθης. Διακρίνεται ιδιαίτερα για τον μεσαιωνικό της χαρακτήρα που της προσδίδουν τα σπίτια, το κάστρο και οι βυζαντινού ρυθμού εκκλησίες. Είχε ακμάσει το 13ο αιώνα επί φραγκοκρατίας, καθώς ήταν πρωτεύουσα μίας από τις βαρονίες των Φράγκων. Στη γαλλική παραλλαγή του Χρονικού του Μορέως αναφέρεται ως Caraintaine. Τα πρώτα χρόνια της Φραγκοκρατίας, την βαρονία της την κατείχε η οικογένεια των Ντε Μπρυγιέρ. Μάλιστα, ο Ούγος Ντε Μπρυγιέρ οχύρωσε τον λόφο δίπλα στην πόλη, εκεί όπου υπήρχαν τα ερείπια της αρχαίας Βρένθης. Το εντυπωσιακό και ισχυρό κάστρο της Καρύταινας προσέδωσε στην πόλη στρατηγική σημασία και την ασφάλισε αποτελεσματικά. Αργότερα, η Καρύταινα πέρασε στην εξουσία του Δεσποτάτου του Μορέως και πιο μετά σ' αυτήν των Οθωμανών, το 1461. Στην τουρκοκρατία παρέμεινε σημαντικό εμπορικό κέντρο, που κατέλαβαν το 1821 οι Έλληνες. Το 1826 χρησιμοποίησε ο Κολοκοτρώνης το κάστρο της ως ορμητήριο κατά του Ιμπραήμ και ως καταφύγιο των γυναικών και των παιδιών. Σημείωση: Δημήτρης Τσαρμπόπουλος γεννήθηκε το 1924 στην Καρύταινα Αρκαδίας από τον Γιάννη Δημ. Τσαρμπόπουλο και την Σταυρούλα Αντ. Μπακογιάννη. Εκτελέστηκε, σε ηλικία 17 ετών, από τα γερμανικά στρατεύματα κατοχής το 1941, στον Άγιο Φλώρο Μεσσηνίας.
Επιστολή προς τον Υπουργό Παιδείας, Κωνσταντίνο Αρβανιτόπουλο, απέστειλε ο Γορτύνιος Μίλτος Λύτρας, με αφορμή τη επικείμενη κατάργηση της ΕΠΑΣ Αργυροχρυσοχοΐας Στεμνίτσας.
